رسم شکستن نعلبکی توسط عروس

رسم شکستن نعلبکی توسط عروس

رسم شکستن نعلبکی توسط عروس یکی از رسوم عجیب و جالب برخی از مناطق ایران به ویژه مناطق آذری زبان کشورمان است. طبق این رسم، در روز عروسی، در هنگام ورود عروس به خانه مادر شوهر یک نعلبکی چینی جلو درب ورودی خانه قرار می‌دهند. عروس باید هنگام ورود به خانه با پا نعلبکی را بشکند و سپس وارد خانه شود. شاید این رسم برای کسانی که اولین بار آن را مشاهده کنند یا بشنوند، عجیب به نظر برسد.

اما فراموش نکنیم که این رسوم بخشی از فرهنگ و سنت ما هستند. معمولا در پشت این رسمهای عجیب، معنای و مفهومی نهفته است که با اطلاع از آن، شاید اجرای این مراسم نه تنها عجیب بلکه خیلی جالب به نظر برسد. اما به نظر شما ماجرای رسم شکستن نعلبکی توسط عروس چیست؟ برخی از افراد معتقدند با رسم شکستن نعلبکی توسط عروس در بدو ورود به خانه به مادرشوهر یادآوری می‌کنند که عروس برای شکستن آمده است. بنابراین از شکستن‌ها ناراحت نشو.

در واقع می‌توان گفت رسم شکستن نعلبکی اجرای ضرب المثل معروف گربه را دم حجله کشتن است.

نحوه اجرای مراسم شکستن نعلبکی توسط عروس

طبق رسوم برخی از مناطق آذربایجان شرقی، در جشن ازدواج عروس و داماد مراسم حنابندان برگزار می‌شود. حنابندان برای عروس و داماد به طور جداگانه در منزل هر یک برگزار می شود. به جشن حنابندانی که در منزل عروس است، قودا می‌گویند. در این مراسم مادر عروس برای دخترش حنا می‌گذارد. میهمانان نیز به رقص و پایکوبی مشغول هستند. تعدادی از اقوام نزدیک داماد در حنابندان منزل عروس شرکت دارند.

در مراسم حنابندانی که در منزل داماد برگزار می‌شود، جوانان محل و دوستان داماد با شوخی‌های خود مراسم را گرم و باصفا می‌کنند. آنها به خانه داماد می‌روند و بر سر او حنا می‌گذارند. گاهی اوقات ممکن است کفش، مرغ، خروس و یا جوجه‌های او را به عنوان انعام و شادباش می دزدند. گاهی نیز ممکن است برای شیطنت بیشتر در شب حنابندان، داماد را بدزدند. آنها از از خانواده عروس، درخواست انعام می‌کنند تا داماد را آزاد کنند. همه‌ی این‌ها رسومی هستند که این شب را خاطره انگیز کنند.

این مراسمات پر از شادی و شوخی و به دور از هر گونه تجمل‌گرایی و چشم و هم چشمی برگزار می‌شود. به همین خاطر روزهای شروع زندگی عروس و داماد پر از خاطرات شیرین خواهد بود. برخلاف مراسمات امروزی که پر از استرس و دغدغه برای عروس و داماد و خانواده‌شان است.

پس از اینکه در منزل پدر عروس و داماد، مهمانان شام را صرف کردند. خانواده عروس میوه، شیرینی و کت و شلوار را که به صورت خنچه‌هایی تزیین کرده‌اند، با آواز و دهل برای داماد می‌آورند. لباس دامادی را بر تن داماد می‌کنند.

پس از پایان مراسم حنابندان، عروس باید به خانه بخت برود. خانواده عروس خوراکیهای مختلف مانند برنج، حبوبات، آجیل، چای و قند را در یک صندوقچه قدیمی قرار می‌دهند و به عروس و داماد هدیه می‌دهند. پدر داماد هم بالشت و لحاف به آنها می‌دهد. یکی دیگر از رسم‌های جالب عروسی این است که یکی از فایمل‌های نزدیک عروس مانند دایی یا عمو، در هنگام بردن صندوق چوبی بر روی آن می‌نشیند و درخواست انعام می‌کند. پس از اینکه انعام گرفت، از روی صندوق بلند می‌شود و برای عروس و داماد آرزو خیر و خوشبختی می‌کند.

از دیگر مراسمات عجیب و جالب این مناطق، بستن شال قرمز به کمر عروس توسط برادر داماد است. خانواده عروس یک پیراهن به برادر داماد هدیه می‌دهند.

در این مراسم پدر عروس دست دخترش را می‌گیرد و بر دور سینی که در آن آینه و قرآن قرار دارد، می‌چرخاند. برای دخترش دعای خیر و خوشبختی می‌کند. سپس دخترش را تا در خروجی خانه می‌برد و دست او را دست داماد و پدرش می‌گذارد و به آنها می‌سپارد. عروس و داماد را روانه خانه‌شان می‌کند. عروس به آرامی حرکت می‌کنند و اطرافیان نیز با دست زدن و دایره نواختن او را همراهی می‌کنند.

وقتی که عروس و داماد به منزل پدر شوهر می‌رسند، نوبت به اجرای رسم شکستن نعلبکی توسط عروس می‌رسد. در ورودی خانه یک نعلبکی چینی و یک قلاب پخت نان قرار می‌دهند. به عروس می‌گویند که با پا نعلبکی را بشکند. این مراسم گلین گباماخ نام دارد. سپس در یک منقل اسپند دود می‌کنند تا عروس و داماد و کل خانواده از چشم بد در امان بمانند. سپس مادر و خواهران داماد در  مقابل عروس رقص و پایکوبی می‌کنند.